Cursus ‘Gastheer van het landschap’ Bronckhorst

Ondernemers betrekken bij natuur en landschap!

Foto: De deelnemers aan de cursus op de trappen van Kasteel Hackfort

Een sterker streekimago

Saskia van Daalen en Mette Sijtsma, projectleiders van IVN Gelderland, leidden de vierdaagse cursus, die telkens op een andere locatie – beheerd door een van de deelnemers - plaatsvond in de gemeente Bronckhorst, met aandacht voor het gebiedsproces Baakse Beek Veengoot. ‘De cursus is ontstaan vanuit onze wens om ondernemers meer te betrekken bij de natuur en het landschap om hen heen. Door er meer over te vertellen - niet oppervlakkig maar met een interessant verhaal – geven ondernemers meerwaarde aan de beleving van bezoekers. De streek gaat dan meer leven. Iedereen, zowel ondernemers als toeristen, raken zo meer betrokken bij het gebied, dat daardoor een sterker imago opbouwt. Ook biedt een gezamenlijke cursus de deelnemers onderling mogelijkheden om hun netwerk voor samenwerking uit te breiden. Ze kennen elkaar vaak lang niet allemaal, terwijl ze wel in dezelfde streek ondernemen. Als ondernemers elkaar ontmoeten en samenwerken tijdens de cursus kunnen ze samen arrangementen en activiteiten in de streek ontwikkelen en zo meer toeristen en recreanten aantrekken voor een meerdaags verblijf,’ lichten Saskia en Mette toe. Als IVN in een bepaald gebied een cursus aanbiedt, nodigen ze telkens experts uit /over het gebied zelf uit om de plaatselijke ondernemers te vertellen over hun streek. ‘Zij kennen het gebied het beste en dat inspireert altijd!’

Baakse Beek Veengoot: uniek landschap als unique selling point

De cursus bood veel informatie en aanknopingspunten die ook economisch interessant zijn, zoals dat wat de streek aantrekkelijk maakt voor toeristen en recreanten. Zo zijn de oude agrarische ingrepen in het landschap (b.v. cultuurhistorische kampen en essen) nog op veel plaatsen herkenbaar en rond de Baakse Beek en Veengoot zijn veel bezienswaardige natuurgebieden, dorpen, landgoederen e.d. te bezoeken, zowel per fiets als wandelend. Paul Thissen (provincie Gelderland): ‘Rond de Baakse Beek, Veengoot, Oosterwijkse Vloed, Lindense Laak en Hallerlaak concentreren zich maar liefst veertien landgoederen, waarvan de meeste nog in particulier bezit zijn. Aan deze landgoederen dankt de streek het vele groen en oude karakteristieke landschap: de grootgrondbezitters hebben dit erfgoed eeuwenlang bewaard. De landgoederen anno nu bieden ondernemers in het gebied mogelijk veel kansen tot samenwerking, omdat de huidige beheerders op zoek zijn naar (nieuwe) verdienmodellen. De kastelen Vorden en Ruurlo worden bijvoorbeeld toegankelijk voor publiek en Hackfort, dat tegenwoordig in beheer van Natuurmonumenten is, wordt in de toekomst ook meer opengesteld. Het advies is om actief te informeren bij landgoederen naar de mogelijkheden voor samenwerking, zoek elkaar vooral op – alleen of collectief - om te onderzoeken wat mogelijk is op het gebied van arrangementen, wandelroutes, exposities en dergelijke, nu is het moment!’

Volop ontwikkelingskansen

Baakse Beek Veengoot is momenteel ook het centrum van een gebiedsproces, waarin Waterschap Rijn en IJssel en provincie Gelderland werken aan een duurzame ontwikkeling van de regio. De doelen zijn: het aanpakken van wateroverlast en droogte, verbinden van ecologische zones, verbeteren van de duurzame landbouw , herstel van (natte) natuur, versterken van het landschap en de cultuurhistorie en het meekoppelen van kansen voor landbouw, ondernemers en landgoederen. Hierbij worden veel organisaties en partijen betrokken, zoals de gemeente Bronckhorst, belanghebbende partijen, maatschappelijke organisaties en actieve bewoners. Louisa Remesal (Waterschap Rijn en IJssel) licht het proces toe: ‘Als je iets aan het water verandert – bijvoorbeeld het peil of de loop - heeft dat gevolgen voor veel betrokkenen. Het gebied bestaat uit meerdere ‘substreken’ en wordt daarom op maat benaderd, elke streek heeft zijn eigen typische karakter wat vraagt om een specifieke aanpak. Deze ontwikkelingen kunnen hand in hand gaan met nieuwe kansen, ook voor ondernemers in recreatie en toerisme. Kijk bijvoorbeeld naar de vispassage bij Hackfort: naast de technische voorwaarden waaraan die moest voldoen is hij, met iets meer aandacht en creativiteit, nu een bezienswaardig ontwerp in het landschap geworden. Ondernemers kunnen bezoekers weer infomeren over en wijzen op dit soort speciale plekken. Het is een wisselwerking tussen het gebied en de mensen die er wonen en ondernemen. We nodigen daarom bewoners nadrukkelijk uit om mee te denken en mee te praten over de ontwikkeling van het gebied. Zo komen belangrijke verhalen, informatie en ideeën vanuit het gebied bij de ‘plannenmakers’ terecht, die zo kunnen worden meegenomen. We moeten in dit proces samen regie gaan voeren en dat is een gezamenlijke zoektocht naar de beste integrale aanpak. Het vraagt om een open houding en afstemming. De Achterhoek is klein genoeg om elkaar te kunnen vinden, dus dat moet lukken. Haak aan en sluit aan!’, aldus Louisa. Voor meer informatie over het proces of als u actief wilt meedenken en -doen: www.baaksebeek.nl.

Bekend maakt bemind

Het is goed om als horeca- en recreatieondernemer je doelgroep(en)te kennen. Maar welk type recreant bezoekt de Achterhoek eigenlijk? Daar werd een leerzame sessie over leisure-leefstijlen aan besteed tijdens de cursus. Want zodra je de ‘klant’ kent, kun je beter inspelen op zijn of haar behoeftes. Bezoekers aan de Achterhoek zijn vooral gericht op Bourgondisch genieten van cultuur, natuur en rust en op actieve buitenactiviteiten, zo blijkt. De ondernemende cursisten ontwikkelden ter plekke drie arrangementen, waaronder een Uilenbeleefdag, afgestemd op de ontdekte leefstijldoelgroepen. Daarmee zijn de eerste stappen richting concrete samenwerking gezet, waarvan de resultaten op de terugkomdag 26 september kunnen worden geëvalueerd. Mette Sijtsma (IVN) ‘Het ontwikkelen van nieuwe arrangementen, gericht op diverse doelgroepen, kost tijd. Als het gezamenlijk wordt opgepakt bijvoorbeeld met collega’s, of door aan te sluiten bij wat al speelt rond de Berkel kunnen netwerken verbonden worden en zet je de Achterhoek samen stevig op de kaart.’

Zeer geslaagd!

De deelnemers toonden zich enthousiast over de cursus en wat ze er van opgestoken hebben. ‘De verhalen en kennis die we hoorden over onze eigen streek, kenden we vaak nog niet. Dan kijk je er toch weer met andere ogen naar, alsof je het voor het eerst ziet.’ Gaandeweg de cursusdagen leerden de cursisten de achtergronden van het gebied steeds meer kennen. De vierde en laatste cursusdag werd besteed aan wandelingen rond Hackfort, ’t Zelle en Het Grote Veld. Daar kwam de groep al struinend alles te weten over (het ontstaan) van de flora en fauna in hun gebied. Alle opgedane kennis en verhalen kunnen de deelnemers straks doorgeven aan de bezoekers, daarmee is de cursus al geslaagd. Door de inzet van kennisoverdracht wordt de beleving versterkt. Hierdoor verblijven gasten wellicht langer in het gebied, ondernemen ze meerdere activiteiten, geven ze meer geld uit in het gebied en zullen er herhaalbezoeken plaatsvinden. Ook de groep zelf werd als geslaagd gecertificeerd door wethouder Paul Seesing, helemaal in stijl op de trappen van Kasteel Hackfort.