Mooie maatregelen op ’t Medler
Nadat november 2021 de afspraken officieel zijn bezegeld is landgoed ’t Medler klaar voor een serie van aanpassingen: een natuurlijker en robuuster watersysteem en de herinrichting van het beekdal. De plannen houden concreet in dat er meer water wordt vastgehouden in de bodem en het gebied beter bestand is tegen droogte. Tegelijkertijd krijgt het beekdal van de Baakse Beek een natuurlijker karakter: een stap in de richting van hoe het vroeger was. Zo’n 30 hectare landbouwgrond wordt nieuwe natuur. Wat vinden drie betrokken partijen – rentmeester Eelco Schurer, Dick van Hoffen ecoloog en bestuurslid van Bomenbelang Bronckhorst en waterschapsecoloog Bastiaan van Zuidam – van het inrichtingsplan, dat op de drempel van de start staat?
‘Er zijn veel partijen en belangen in het spel. Het gaat om water en klimaatadaptie maar de rol van alle betrokken partijen, ook de gemeente en provincie, is groot. Het moet allemaal passen en als een partij niet meedoet, loopt het spaak. Nu kan ’t Medler zich klaarmaken voor de toekomst, geïnspireerd door het verleden, met een klimaatadaptief systeem en een landschap dat versterkt wordt met meer biodiversiteit. We zijn met dit proces al zo’n 6 jaar bezig, van schetsschuit tot het afgelopen meest intensieve jaar. We zijn een pilot, dus voor iedereen was het proces nieuw. Het waterschap heeft het goed georganiseerd als trekker – met veel expertise in huis - en we hebben heel prettig en positief samengewerkt met de betrokken gebiedspartijen. Ik ben de enige contactpersoon namens het landgoed dus ik moet van alle markten thuis zijn, ik heb er veel van geleerd, wij allemaal, denk ik. Het duurde lang maar niet te lang, deze tijd was nodig om iedereen te kunnen bedienen. Op papier is alles nu rond, de inschrijvingen van de aannemers zijn gewogen en er is een keuze gemaakt. Er is vertrouwen dat deze de plannen op een professionele wijze worden uitgevoerd. Het moet droog zijn, willen ze de werkzaamheden kunnen starten zoals het graven de slenk en het afgraven van de natuur, dus hopelijk kan er in de late zomer begonnen worden. En dan komt het erop aan om alles zichtbaar te maken, het is toch eerst zien en dan geloven. Vol verwachting klopt ons hart want als dit allemaal lukt, hebben we het goed gedaan.’
Voormalig provincie-ecoloog en bestuurslid van Bomenbelang Bronckhorst, Dick van Hoffen:
‘Het is een prima plan! Er worden weliswaar bomen voor omgezaagd maar daar staat veel nieuwe aanplant tegenover, maar liefst 10 hectare bos van de 30 hectare nieuwe natuur. Dit is een goed project, waarbij landeigenaren samen met vakmensen een lange termijnvisie kunnen uitwerken, het waterschap communiceert goed. Ik persoonlijk ben zo enthousiast over dit plan dat ik deze aanpak het liefst zou opschalen naar de hele regio. Water vasthouden is zo urgent, het gaat nu nog veel te langzaam, de noodzaak is erg groot. Ik ben voor een grootschalige integrale aanpak, waarbij een algehele vernatting wordt doorgevoerd en functies worden aangepast. We moeten het water veel langer in de bodem vasthouden. Ik volg de peilbuizen in het gebied en na een plensbui wordt het water nog steeds veel te snel afgevoerd. Als we op de oude voet blijven doorgaan raken we veel oude bomen en mooie beukenlanen kwijt. Maar er is nog veel te redden, mits we de verdroging grootscheeps aanpakken. Er kan nog aan veel knoppen worden gedraaid.’
Waterschapsecoloog, Bastiaan van Zuidam:
De ingrepen passen perfect in het landschap en de noodzaak is groot, aldus Bastiaan. Het grote belang van een grotere biodiversiteit – die met de maatregelen wordt gerealiseerd – staat voor hem vast: ‘Alle soorten hebben recht en reden om te bestaan, ze hebben allemaal een logische plek in de natuur. Flora en fauna doen allerlei nuttige dingen voor ons. En daarnaast is natuur met een grote diversiteit ook nog eens heel mooi om te zien. Als we recreëren in de natuur, is die afwisseling en soortenrijkdom een lust voor het oog. De 30 hectare nieuwe natuur zal een afwisselend landschap opleveren, waarin bloeiende kruiden als dotterbloem en echte koekoeksbloem weer terug kunnen keren. Het hele pakket van ingrepen – het verondiepen van het drainagesysteem en vasthouden van meer water – past goed op deze plek. Het was hier vroeger veel drassiger dus deze aanpassingen horen hier helemaal thuis, we gaan hiermee een stap richting van hoe het ooit was.’
De aanpak in praktijk
De uitvoer op ‘t Medler, waarvan de eerste fase gepland staat in nazomer/najaar 2022, zal starten met het graven van een ondiepe slenk, die de toekomstige loop van de Baakse Beek op ’t Medler wordt. Daarnaast wordt van een aantal percelen de voedselrijke toplaag afgegraven. De 30 hectare nieuwe natuur zal wat betreft de open vegetatie, in aangepaste vorm, beheerd blijven worden door de landbouw. De natuur die zich ontwikkeld bestaat onder andere uit kruiden- en faunarijk grasland en vochtig hooiland, afgewisseld met struweelhagen en 10 hectare kleinschalige vochtige bossen. Ook wordt vanuit een cultuur-historische achtergrond een opgeleide beek hersteld die de gracht van Huize Medler zal voorzien van schoon water. De tweede fase van uitvoer – de aansluiting van de nieuw gegraven slenk op de Baakse Beek – staat gepland voor najaar 2025. De watercrassula is verantwoordelijk voor het uitstel. Om te voorkomen dat de nieuwe gegraven watergang volgroeit met deze invasieve exoot, wordt eerst tijd gegeven aan inheemse soorten om zich te vestigen.